Hematyt to pospolity minerał, tlenek żelaza(III). Tworzy kryształy izometryczne, krótkosłupowe, grubobeczułkowate, tabliczkowe, płytkowe, a niekiedy igiełkowe.  Minerał zazwyczaj przyjmuje postać romboedru, występuje również w skupieniach zbitych i skrytokrystalicznych (żelaziak czerwony), grubokrystalicznych (błyszcz żelaza), skorupowych i naciekowych (krwawnik), groniastych, kulistych i nerkowatych (szklane głowy), rozetowych (róża hematytowa), oraz w ziemistych i pylastych (śmietana hematytowa). Hematyt jest rozpowszechniony we wszystkich głównych typach skał, w których tworzy większe nagromadzenia lub jako minerał poboczny barwi je na różowo lub czerwono. Występuje również jako spoiwo w niektórych skałach osadowych, okruchowych, towarzyszy magnetytowi i pirytowi. Znajduje się także na Marsie. Gęstość minerału wynosi 4,9 - 5,3 g/cm³, a twardość hematytu w dziesięciostopniowej skali twardości Mohsa wynosi 5,5-6,5.