Kameleon pośród kamieni naturalnych, czyli turmalin. Jakie ma znaczenie i zastosowanie?

Turmalin, nazywany również "kamieniem tęczowym" to fascynująca odmiana minerału, którego wielość barw sprawia, że bywa często mylony z innymi kamieniami naturalnymi (szmaragdami, rubinem czy granatami). Turmalin występuje w wielu krajach świata, m.in. w Brazylii, Tanzanii, Pakistanie, Afganistanie czy Madagaskarze. Ten fascynujący kamień od wieków cieszył się dużą popularnością i przypisywano mu unikalne właściwości oraz znaczenie. Ceniony jest za szklisty połysk i szeroką gamę kolorów - od bardzo rzadko spotykanego bezbarwnego, poprzez pastelowe i intensywne odcienie. Zakres barw tego niezwykłego daru natury jest niezrównany. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakie są właściwości turmalinu oraz jakie jest jego zastosowanie. Zapraszamy do lektury. 

Sprawdź, jakie znaczenie i zastosowanie ma kamień turmalin:

• Turmalin - kamień, który przyciąga popiół
• Turmalin - kamienie o wielu barwach
• Do czego wykorzystywany jest kamień turmalin?
• Jak rozpoznać prawdziwy turmalin?

Turmalin - kamień, który przyciąga popiół

Turmaliny zadebiutowały na europejskim rynku na progu XIX wieku, kiedy holenderscy podróżnicy przywieźli kamienie z Cejlonu. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1707 roku i pisano o nich, że przyciągają popiół z fajki tak, jak magnes żelazo. Ten unikalny fenomen elektrostatycznego naładowania, który występuje, gdy kamień jest pocierany, sprawił, że Holendrzy określili go jako "wyciągacz popiołu". Pierwsze użycie terminu "turmalin" odnotowano w 1711 roku. Nazwa tego kamienia jest związana z jego wyjątkowym spektrum barw i pochodzi od syngaleskiego słowa turmali, które tłumaczy się jako "kamień kolorowy".

Turmalin - kamienie o wielu barwach

Turmaliny to minerały należące do grupy krzemianów, znane były już ludności starożytnej. W Egipcie wierzono, że swoją wyjątkową barwę zawdzięczają podróży na ziemię dzięki tęczy. Z kolei w Afryce panowało przekonanie, że dzięki tym kolorowym kamieniom naturalnym można kogoś obudzić z iluzji i złudnych wyobrażeń o świecie. Turmalin to minerał o złożonym składzie chemicznym, a zmienność składników sprawia, że występują w wyjątkowo szerokiej palecie kolorów, a dodatkowo niektóre okazy wykazują efekt kociego oka oraz zmianę barw w zależności do polaryzacji światła. Biorąc pod uwagę ich odcienie nadano im różne nazwy handlowe: 

• bezbarwny turmalin nazwany został achroit;
• odmiana o odcieniu od różowego do czerwonego to rubelit;
• ciemnoniebieski turmalin to indygolit; 
• brązowy turmalin nazwany został drawit; 
• zielony turmalin to verdelit;
• czarny turmalin od gwary górniczej został nazwany szerlit;
• flioletowoniebieski lub fioletowoczerwony turmalin to syberyt.

Szeroka paleta barw tego niezwykłego kamienia sprawia, że możliwe są pomyłki z innymi minerałami o podobnym odcieniu, szczególnie z diamentami, szmaragdami, ametystem, cyrkonem, oliwinem, rubinem czy granatem.

Do czego wykorzystywany jest kamień turmalin?

Turmaliny mają wiele zastosowań i od zawsze cieszyły się dużą popularnością zwłaszcza do wyrobu biżuterii. Od niepamiętnych czasów wytwarzane są z nich wisiorki, bransoletki, naszyjniki czy kolczyki. Kamienie te są bardzo lubiane w jubilerstwie ze względu na piękne, różnorodne kolory, a dodatkowo często wykazują efekt zmiany barw. Czarny turmalin doskonale utrzymuje ładunek elektryczny, ponieważ ma właściwości piroelektryczne i piezoelektryczne. Oznacza to, że może generować ładunki elektryczne pod wpływem ciepła i nacisku. Te właściwości czynią go przydatnym w niektórych zastosowaniach elektronicznych. 

Kamienie te są często dodawane do ceramiki ze względu na swoje zdolności do emitowania promieniowania podczerwonego i uwalniania jonów ujemnych po podgrzaniu. Ceramika turmalinowa jest stopem turmalinu, elwanu, germanu, skał wulkanicznych i stosowana np. w suszarkach do włosów. Minerał ten używany jest także w przemyśle optycznym i radiotechnicznym. 

Jak rozpoznać prawdziwy turmalin?

Rozpoznanie prawdziwego turmalinu może być niełatwe dla niewprawionego kolekcjonera, ale istnieje kilka cech, na które można zwrócić uwagę. Przede wszystkim minerał ten występuje w szerokiej gamie kolorów, ale często prezentuje efekt pleochroizmu, czyli różną intensywność barwy w zależności od kąta, pod którym na niego patrzymy. Przezroczysty turmalin powinien również mieć szklisty do szklanego połysku. Kamień ten jest także znany ze swoich unikalnych właściwości piezoelektrycznych i piroelektrycznych, co oznacza, że może generować ładunek elektryczny pod wpływem nacisku lub zmian temperatury. 

Zwykle turmalin ma twardość 7-7.5 na skali Mohsa, co oznacza, że jest na tyle twardy, że nie zostanie porysowany przez większość innych substancji. Ostatecznie, jednak najlepszym sposobem na potwierdzenie autentyczności turmalinu jest skonsultowanie się z doświadczonym gemologiem lub zakup w sprawdzonym sklepie internetowym z kamieniami naturalnymi, takim jak Magia Kamieni. 

Przeczytaj na naszym blogu również:

• Cytryn - kamień sukcesu dla przedsiębiorców. Wygląd, symbolika i właściwości cytrynu
• Czarny turmalin. Kamień ochronny, który chroni przed złym spojrzeniem
• Znaczenie i zastosowanie Kalcytu w Feng Shui?