Jaspis oceaniczny (orbikularny) z Madagaskaru.
Czym jest jaspis oceaniczny (Ocean Jasper) i dlaczego nazywa się go również jaspisem orbikularnym?
Jaspis oceaniczny to nazwa niezwykle barwnej i wzorzystej odmiany jaspisu pochodzącej z Madagaskaru. Charakteryzuje się ona częstą obecnością kulistych wzorów. Są to sferolityczne (orbikularne) skupienia chalcedonu. W związku z ich obecnością, jaspis oceaniczny nazywany jest również jaspisem orbikularnym. W jaspisie oceanicznym często występują pustki wypełnione agatami lub zawierające kryształki przezroczystego kwarcu. Miedzy poszczególnymi orbikulami, na ich styku, niekiedy tworzą się geometryczne formy. Czasami w obrębie tej odmiany jaspisu występują formy przypominające kwiaty. Ujawnia się to na przeciętych i wypolerowanych powierzchniach i znakomicie obrazuje wewnętrzną budowę sferolitów.
Gdzie występuje jaspis oceaniczny (orbikularny)?
Jaspis oceaniczny (Ocean Jasper) znany jest tylko z jednego miejsca na świecie. Jego złoża występują w północno-zachodniej części Madagaskaru w rejonie wiosek Marovato i Kabamby. Ponieważ pierwotnie jaspis oceaniczny był zbierany wzdłuż linii brzegowej, wielu ludzi uważa, że pochodzi on z wody. Wydobywany jest on jednak w kilku miejscach.
W pobliżu wioski Marovato jaspis orbikularny eksploatowany był w czterech głównych żyłach. Pierwsza i druga żyła były największe i zostały odkryte bezpośrednio na plaży. Częściowo ich eksploatacja był możliwa tylko podczas odpływu, co stanowiło spory problem, gdyż żyły tego surowca ciągnęły się w głąb ziemi. Pozostałe dwie żyły były nieco mniejszych rozmiarów i znajdowały się w głębi lądu. Żyła numer trzy została odkryta znacznie później niż dwie pierwsze i znajduje się około 100 m od linii brzegowej. Następnie odkryto czwartą żyłę, która znaleziona została jeszcze dalej w głębi lądu, około pół km na południe od pierwszej żyły. Jaspisy z tej lokalizacji charakteryzowały się obecnością wielokolorowych kulistych skupień chalcedonu, miejscową przezroczystością i obecnością pustek wypełnionych kryształami kwarcu (kryształem górskim).
Jaspisy oceaniczne znajdowane pobliżu wioski Kabamby położonej około 2,5 km w głąb lądu, charakteryzują się głównie zielonym i żółtym zabarwieniem, przeważnie są nieprzezroczyste i często posiadają geometryczne wzory utworzone na kontaktach między poszczególnymi orbikulami.
Odmiany jaspisu oceanicznego (orbikularnego).
Do chwili obecnej, w rejonie Marovato, odkryto cztery główne żyły jaspisu oceanicznego. W każdej z nich występuje trochę inna odmiana jaspisu. Podczas prac górniczych znajdowano również mniejsze wystąpienia tego kamienia. Niekiedy ujawniały się one w wyniku ekstremalnych zjawisk pogodowych takich jak sztormy i ulewne deszcze.
Pierwsza z odkrytych żył jaspisu oceanicznego była największa. Została znaleziona bezpośrednio nad brzegiem oceanu. Miała ona około około 27,5 m długości i prawie 8 m szerokości. Wydobyta została w latach 1999-2006. Występujący tam jaspis jest zazwyczaj zielony, różowy i biały, z mało wyraźnymi, kulistymi skupieniami chalcedonu.
Druga żyła jaspisu orbikularnego, również odkryta na plaży, była wydobywana w latach 2005-2006. Jej długość wynosiła prawie 11 m a szerokość dochodziła do 4,5 m. Kolorystyka jaspisu z tej żyły jest bardziej bogata, pojawia się więcej czerwieni i żółci a kuliste skupienia chalcedonu są bardzo wyraźne.
Trzecia żyła została odkryta w 2013 roku. Znajdowała się ona około 100 m w głąb lądu. Miała około 3 m długości i nieco ponad 2 m szerokości. Została całkowicie wyeksploatowana w przeciągu sześciu miesięcy od odkrycia. Jaspis, który tu występował był zwykle różowy, zielony i biały, z wyraźnie zarysowanymi, kulistymi skupieniami chalcedonu. Niekiedy sferolity były koloru żółtego.
Czwartą żyłę jaspisu orbikularnego znaleziono w 2014 r. Znaleziona została w głębi lądu, około pół km na południe od pierwszej żyły. Jej wydobycie trwało tylko trzy miesiące. Miała ona około 7 m długości i niecałe 5 m szerokości. Jaspis z tej żyły jest różowy, zielony i biały, czasem żółty. Wiele okazów ma małe i bardzo wyraźne orbikule. Kamienie z tego miejsca są niekiedy podobne do niektórych kamieni z drugiej żyły.
Wystąpienia jaspisu orbikularnego w rejonie miejscowości Kabamby, począwszy od roku 2002 jest stale eksploatowane. Jaspis tu występujący jest ciemnozielony i żółty (złoty), czasem różowy, czerwony i białawy. Eksploatacja prowadzona jest tutaj w wielu miejscach a wydobycie odbywa się w niewielkich odkrywkach.
W tej samej lokalizacji, w latach 2002-2006, wydobywano również inną odmianę jaspisu. Miał on podobną kolorystykę jak jaspis orbikularny tu występujący, pozbawiony był jednak sferolitycznych skupień. Charakteryzował się natomiast występowaniem wielokolorowych falistych pasm i dlatego nadano mu nazwę Ocean Wave Jasper.
Jaspis oceaniczny - skąd pochodzi jego nazwa?
Jaspis oceaniczny zaprezentowano po raz pierwszy szerokiej publiczności w styczniu 2000 roku na targach minerałów w Tucson (USA). Nazwę nadali mu Paul Obeniche i Eugene Mueller. Nawiązuje ona do wzorów przypominających fale i do faktu, że jego złoże zostało odkryte wzdłuż linii brzegowej i pierwotnie dostępne było tylko podczas odpływu.
Historia odkrycia jaspisu oceanicznego (orbikularnego).
Istnieje niewiele wzmianek na temat odkrycia jaspisu oceanicznego i początków jego eksploatacji. Pomimo wysiłku wielu badaczy dokładnej daty nie udało się nigdy ustalić. O istnieniu złóż chalcedonu na tym obszarze po raz pierwszy pisał Alfred Lacroixa w Minéralogie de Madagascar. Publikacja ta opublikowana w 1922 r. nie zawiera jednak wzmianek na temat orbikularnej odmiany chalcedonu. Przeprowadzone na tym obszarze badania wskazują, że przynajmniej złoża w okolicy Kabamby były kiedyś na niewielką skalę eksploatowane jednak z czasem zaprzestano wydobycia a lokalizacja została zapomniana. Jeden z najstarszych znanych okazów jaspisu orbikularnego w europejskich kolekcjach należał do Richarda Baldaufa, niemieckiego kolekcjonera z początku XX wieku. Na oryginalnej metryczce tego okazu widnieje data 1927 r. a sam kamień opisany jest jako Augenjaspis. Jako lokalizacja podana jest miejscowość Kabamby na Madagaskarze.
W 1977 roku zdjęcie jaspisu oceanicznego z Kabamby zostało opublikowane w La Grande encyclopédie des minéraux (Gründ) co spowodowało duże zainteresowanie tym kamieniem. Niestety miejsce znalezienia okazu zostało nieprawidłowo podane jako Kabamba w środkowym Madagaskarze. Od tego momentu wiele osób poszukiwało złóż tego niezwykle wzorzystego jaspisu, jednak miejsce jego występowania długo pozostawało tajemnicą.
Jaspis orbikularny został ponownie odkryty pod koniec lat 90 ubiegłego stulecia przez Paula Obeniche'a. Podobnie jak wielu innych poszukiwaczy, Paul po raz pierwszy zobaczył ten kamień w encyklopedii Gründa. Rozpoczął on intensywne poszukiwania, które nie przyniosły jednak rezultatu. Przełom nastąpił w momencie gdy od miejscowego zbieracza kamieni otrzymał kilka jaspisów, które według udzielonych informacji zostały znalezione wzdłuż północno-zachodniego wybrzeża Madagaskaru. Chcąc odnaleźć ich złoże Paul odbył wiele wypraw w ten rejon. Wreszcie odnalazł miejsce występowania tych kamieni wzdłuż linii brzegowej niedaleko miejscowości Marovato. Pokłady jaspisu odsłaniały się tam podczas odpływu. Materiał ten różnił się jednak od typowo żółto-zielonej odmiany, którą spodziewał się znaleźć. Był on bardziej kolorowy i charakteryzował się większym bogactwem wzorów. Typowy jaspis orbikularny z Kabamby został znaleziony w pobliżu trochę później.
Jaspis oceaniczny (orbikularny) w ofercie sklepu Magia Kamieni
